Παρά το γεγονός ότι το φυτό έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, είναι οι καταπραϋντικές επιδράσεις του στον οργανισμό κυρίως στον έλεγχο της αϋπνίας και του άγχους, που έχουν κάνει δημοφιλή τη βαλεριάνα. Πρόκειται για ένα εγγενές στην Ευρώπη και τη Δυτική Ασία φυτό, το οποίο μπορεί να καλλιεργηθεί σε οποιαδήποτε περιοχή και σε οποιοδήποτε κλίμα. Συνήθως αναπτύσσεται σε 60 εκατοστά ύψος και παράγει μικρά τσαμπιά των λουλουδιών,  πολύ αρωματικά και με γλυκό άρωμα, σε χρώμα λευκό, ροζ ή μοβ.

Το μέρος που χρησιμοποιείται για ιατρικούς σκοπούς είναι οι ρίζες που είναι τρυφερές και έχουν πολύ μικρή οσμή. Η επιστημονική ονομασία του φυτού είναι Valeriana officinalis.
Η ρίζα της βαλεριάνας έχει πολλές ιδιότητες που είναι ευεργετικές για τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή. Μεταξύ των ιδιοτήτων της βαλεριάνας μπορούμε να αναφέρουμε:

Χρησιμεύει για να ηρεμήσει ορισμένους τύπους πόνου ακόμα και κατά την  έμμηνο ρύση, τις κράμπες, τον πυρετό και τα στομαχικά έλκη. Οι ιδιότητες της βοηθούν στην αντιμετώπιση της γρίπης και των συμπτωμάτων της. Η βαλεριάνα έχει χαλαρωτικές ιδιότητες που βοηθούν στην ανακούφιση των  πονοκεφάλων. Αυτές οι καταπραϋντικές ιδιότητες της βαλεριάνας χρησιμεύουν επίσης για να καταπολεμηθεί το άγχος. Χρησιμοποιείται επίσης για την πρόκληση ύπνου, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα, αν και σε μερικούς οργανισμούς η πρόκληση ύπνου μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονη. Κυρίως, όμως, η βαλεριάνα έχει ιδιότητες που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού και χαλαρώνει τους μυς και ανακουφίζει από το άγχος. Ακόμη, έχει ιδιότητες που βοηθούν στην καταπολέμηση των διαταραχών της ελλειμματικής προσοχής και του συνδρόμου χρόνιας κοπώσεως. Επιπλέον, το εκχύλισμα της ρίζας της βαλεριάνας χρησιμοποιείται για την ελαχιστοποίηση οιδημάτων του  εγκεφάλου σε ασθενείς με Alzheimer σε ανάπτυξη. Τέλος, η βαλεριάνα χρησιμοποιείται επίσης στην κτηνιατρική, βοηθώντας να αποβληθεί το άγχος και η πίεση του αίματος σε σκύλους.

Λίγα ιστορικά στοιχεία...

Γνωστή από την αρχαιότητα, αναφερόμενη σε συγγράμματα εκτενώς από τον Πλίνιο και τον Διοσκουρίδη. Έλληνες και Ρωμαίοι την χρησιμοποιούσαν ευρέως για ιατρικούς λόγους και από τον 18ο αιώνα έως σήμερα, έχει καθιερωθεί ως ηρεμιστικό του νευρικού συστήματος. Στην Ayurveda χρησιμοποιείται επίσης εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Την ίδια σημασία στην βαλεριάνα δίνει και η Κινέζικη παραδοσιακή ιατρική.

Βαλεριάνα και εγκέφαλος

Οι ιδιότητες της βαλεριάνας έχουν άμεση σχέση με το νευρικό σύστημα και ως εκ τούτου τον εγκέφαλο. Αν και δεν υπάρχουν πολλές επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά της, η βαλεριάνα χρησιμοποιείται για τη θεραπεία διαφόρων προβλημάτων που σχετίζονται με το νευρικό σύστημα και τον εγκέφαλο, όπως το άγχος, το ψυχολογικό στρες, η γενική νευρικότητα, η διαταραχή της ελλειμματικής προσοχής, το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως και το τρέμουλο στα χέρια.

Η βαλεριάνα έχει μελετηθεί από  Κινέζους επιστήμονες, με σκοπό τη θεραπεία του Alzheimer και έχει ανακαλυφθεί ότι η ρίζα της βαλεριάνας βοηθά στην πρόληψη της φλεγμονώδους αντίδρασης του εγκεφαλικού φλοιού. Είναι γνωστό ότι αυτό το είδος της φλεγμονής παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου Alzheimer.

Αντενδείξεις

Η βαλεριάνα μπορεί να έχει διαφορετικές επιδράσεις στο σώμα όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα. Πρέπει να υπάρξει αυξημένη προσοχή και να μην χρησιμοποιείτε βαλεριάνα μαζί με οποιοδήποτε φάρμακο που έχει επιπτώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιεπιληπτικά και τα αντιισταμινικά. Η χρήση της πρέπει επίσης να αποφεύγεται όταν λαμβάνετε αντιμυκητιασικά και φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης, καθώς το ήπαρ απελευθερώνει ορισμένα ένζυμα για να αφομοιώσει βαλεριάνα και αυτά τα ένζυμα μπορεί να μεταβάλλουν τις επιδράσεις των φαρμάκων αυτών.

Η κατανάλωση της βαλεριάνας μπορεί να προκαλέσει αυξημένο αίσθημα παλμών, πονοκέφαλο και στομαχικές διαταραχές. Η χρήση της θα πρέπει να αποφεύγεται από εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες, καθώς και από τα θηλυκά κατοικίδια ζώα και τα παιδιά. Επιπλέον, η παρατεταμένη χρήση της μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, τα οποία με λελογισμένη χρήση μειώνει.
Στην περίπτωση που αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε την βαλεριάνα ως φάρμακο, συνιστάται να συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.

Με ποιους τρόπους μπορούμε να την εντάξουμε στη διατροφή;

• ως αφέψημα της ρίζας
• ως έμβρεγμα της ρίζας
• ως αιθέριο έλαιο
• ως τσάι βαλεριάνας
• ως κρασί βαλεριάνας
• φρέσκια σε σαλάτα

Πηγή: εδώ και εδώ