Η Σαρακοστή αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιόδους της εκκλησιαστικής και λαογραφικής μας παράδοσης. Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί την έναρξη της σημαντικότερης περιόδου νηστείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η επίσημη ονομασία της είναι "τεσσαρακοστή" που σημαίνει σαράντα μέρες, ωστόσο η νηστεία της Σαρακοστής διαρκεί επτά εβδομάδες, άρα 48 μέρες. 

Όπως σε κάθε τραπέζι που αφορά θεσμό για την παράδοσή μας, έτσι και στο τραπέζι της Σαρακοστής, υπάρχουν τροφές που πρωταγωνιστούν και αρκετές που παίζουν ρόλους υποστηρικτικούς. Έτσι σε αυτό το τραπέζι πρωταγωνιστούν κατά κύριο λόγο τα θαλασσινά, μαλάκια και οστρακοειδή, μαγειρεμένα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους από τους οικοδεσπότες, όπως σαγανάκι, ψητά, γιαχνί, με μακαρόνια ή ρύζι, βραστά ή τηγανιτά. Συμπρωταγωνιστές τους φυσικά είναι η λαγάνα και ο ταραμάς, που αυτή την ημέρα έχουν επίσης την τιμητική τους.

Τον χορό των παραπάνω πλαισιώνουν ένα σωρό κομπάρσοι που όμως δίνουν μοναδικότητα, χρώμα, γεύση και άρωμα και μας συντροφεύουν όλα μαζί σε αυτή την περίοδο κατάνυξης και νηστείας. 

Τα όσπρια, όπως κουκιά, φακές, φασόλια, ρεβίθια, φάβα, που αν συνδυαστούν μάλιστα με κάποιο δημητριακό, όπως το ρύζι αναπληρώνουν την πρωτεΐνη που αφαιρείτε από την διατροφή μας με την απομάκρυνση του κρέατος από αυτή την περίοδο.

Τα φρούτα και τα λαχανικά, που μπορούν καταναλωθούν είτε ωμά, είτε μαγειρεμένα είτε τουρσί και αποτελούν και μέρος μιας πολύ ισορροπημένης διατροφής, χαρίζοντας μας εκτός από γεύση και χρώμα, πολλά θρεπτικά συστατικά και οφέλη. 

Οι ξηροί καρποί, ιδανικοί για σνακ ανάμεσα στο γεύμα, αλλά και συνοδευτικοί στο μαγείρεμα (δοκιμάστε πατζαροσαλάτα με καρύδια και γιαούρτι και θα μας θυμηθείτε). 

Και τα νηστίσιμα γλυκά, γιατί όλο και κάποιο γλυκάκι θα αναζητήσουμε, όπως χαλβάς- σιμιγδαλένιος ή από ταχίνι- λουκούμια, γλυκά κουταλιού, παστέλι. 

Καλή μας Σαρακοστή!

Το τουρσί είναι μια μέθοδος διατήρησης, ή παράτασης αν θέλετε, της διάρκειας της ζωής των τροφίμων, που έχει τις ρίζες της στην ιστορική Περσία ή αλλιώς το σημερινό Ιράν. Η λέξη προέρχεται από την περσική λεξή  ترشی  (turşi) που σημαίνει ξινός. Το γεγονός ότι παλαιότερα δεν υπήρχε δυνατότητα ψύξης ή πιθανότητα κονσερβοποίησης  ώστε να βοηθούν στην μακροβιότητα των τροφίμων, ανέπτυξε την ανάγκη να βρεθεί τρόπος συντήρησης τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Πόσοι τρόποι παρασκευής τουρσί υπάρχουν;

Το τουρσί παρασκευάζεται είτε σε ξύδι είτε σε νερό με αλάτι (η γνωστή άλμη). Φυσικά μέσα στο βάζο όπου μπαίνει το επιλεγμένο τρόφιμο ώστε να γίνει τουρσί, μπορεί να προσθέσει κανείς διάφορα μυρωδικά ώστε να δώσει μια χαρακτηριστική και ξεχωριστή γεύση στο τουρσί του. Άλλωστε πλέον το τουρσί δεν το φτιάχνουμε λόγω ανάγκης παράτασης ζωής ορισμένων τροφίμων, αλλά καθαρά για λόγους γευστικών προτιμήσεων. Αποτελεί άλλωστε ένα εξαιρετικό συνοδευτικό στα κυρίως πιάτα μας.

Ποια λαχανικά ή φρούτα ενδείκνυνται για τουρσί;

Όλα τα λαχανικά μπορούν να γίνουν τουρσί, όμως υπάρχουν μερικά που είναι οι ροκ σταρ των λαχανικών τουρσί, όπως το αγγουράκι, το λάχανο, το καρότο, η πιπεριά, το κουνουπίδι, η σελινόριζα, τα μανιτάρια, οι βολβοί. Κάποια από τα μυρωδικά που τα ακολουθούν ως πιστοί φανς και τους ταιριάζουν πολύ είναι το σκόρδο, τα δαφνόφυλλα, η κάπαρη, ο μαϊντανός.

Φυσικά της διαδικασίας δεν μπορούσαν να της ξεφύγουν και τα φρούτα, με κυριότερες εμφανίσεις εκείνες των ροδάκινων, των μήλων, των αχλαδιών, των σταφυλιών, των κερασιών, αλλά και του φλοιού του καρπουζιού.

Τι συμβαίνει στα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων που μετατρέπονται σε τουρσί;

Η διαδικασία παρασκευής τουρσί δεν παύει να είναι επεξεργασία των τροφίμων, άρα όπως και με κάθε επεξεργασία που υφίστανται, έτσι και με αυτήν τα φρούτα και τα λαχανικά χάνουν ένα μέρος των θρεπτικών συστατικών τους. Παρ’ όλα αυτά, οι φυτικές ίνες τους και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες τους διατηρούνται στην ίδια ποσότητα.

Είναι το τουρσί καλό για την υγεία;

Τα φρούτα και τα λαχανικά τουρσί (ειδικά αν το τουρσί είναι σπιτικό) αυξάνουν την πρόσληψη φυτικών ινών και το προβιοτικό τους περιεχόμενο. Αυτό προάγει την καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος , την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, καθώς και την καλύτερη διαχείριση του σωματικού βάρους.

Μυστικά για πεντανόστιμο σπιτικό τουρσί

Δοκιμάστε να ψήσετε ελαφρώς τα λαχανικά σας πριν περάσετε στην διαδικασία παρασκευής τους σε τουρσί. Αυτό θα τους δώσει μια γεύση καπνιστή, ειδικά αν επιλέξετε να τα ψήσετε στα κάρβουνα αντί για τον φούρνο. Κατ’αυτόν τον τρόπο θα καταφέρετε επίσης να στεγνώσουν τα λαχανικά κι έτσι η γεύση τους να γίνει πιο έντονη. Αποφύγετε να ακολουθήσετε αυτή τη διαδικασία με λαχανικά που μαλακώνουν εύκολα και γρήγορα (π.χ. κολοκύθα) ώστε να διατηρήσουν την τραγανότητα τους όταν τα κάνετε τουρσί.

Το τουρσί γίνεται είτε με αλατισμένο νερό (άλμη), είτε με ξύδι, ωστόσο, μπορείτε να προσθέσετε στο βάζο σας και λίγο από το νερό που βράσατε τα λαχανικά, αν τα βράσατε. Για έξτρα γεύση μπορείτε ακόμα να προσθέσετε   σπόρους μουστάρδας, πιπερίτσες, σκόρδο, δαφνόφυλλα, σπόρους κόλιανδρου, κάπαρη, μαϊντανό, μπούκοβο, άνιθο ή ακόμα και ζάχαρη ή μέλι.

Τέλος, φροντίστε τα βάζα σας να είναι καλά αποστειρωμένα ώστε να συντηρηθεί σωστά το τουρσί σας.

Δείτε εδώ πώς να αποστειρώσετε σωστά τα βάζα σας!