Το φθινόπωρο έφτασε, η θερμοκρασία έχει πέσει κι είναι καιρός να αποχαιρετήσουμε τις καλοκαιρινές συνήθειες και να προσαρμοστούμε στη νέα εποχή του χρόνου, παραμένοντας δυνατοί και υγιείς τρώγοντας πολλά φρούτα και λαχανικά να θωρακίζουν τον οργανισμό έναντι των επικείμενων ιώσεων.
Ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου διατηρεί ακόμη κάτι από την αφθονία της θερινής σοδειάς, με πολλά φρούτα και λαχανικά να θωρακίζουν τον οργανισμό και να χαρίζουν χρώμα και γεύση στο τραπέζι μας καθημερινά.
Στο καλάθι μπαίνουν τον Σεπτέμβριο:
Στα ράφια του μανάβη υπάρχουν ακόμη:
Τέλος εποχής
Πηγή: εδώ
και εδώ
Τα φραγκόσυκα, που είναι γνωστά και ως ινδιάνικα σύκα, προέρχονται από ένα κακτοειδές φυτό που ανήκει στο γένος Opuntia. Οι κάκτοι της οικογένειας αυτής πήραν την ονομασία τους από την αρχαία πόλη Όπους. Μάλιστα, ο Θεόφραστος υποστήριζε ότι η φραγκοσυκιά αναπαραγόταν με τις ρίζες των φύλλων της.
Η φραγκοσυκιά προέρχεται από το Μεξικό ενώ ευδοκιμεί ιδιαίτερα στην Κεντρική και Νότια Αμερική λόγω του θερμού και ξηρού κλίματος. Η φήμη της εξαπλώθηκε αργότερα στις χώρες της Μεσογείου και πλέον η καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς έχει επεκταθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ελλάδα φυτρώνει σε πλαγιές και σε βράχια. Αξίζει να σημειωθεί πως τα φραγκόσυκα περιέχουν φυσικές χρωστικές ουσίες, τις βεταλαΐνες οι οποίες είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτική δράση.
Το φραγκόσυκο είναι ένα φρούτο με αρκετές ευεργετικές ιδιότητες και με πολλά θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνη C, ασβέστιο και μαγνήσιο. Η φλούδα τους είναι καλυμμένη με πολύ λεπτά αγκάθια και απαντάται σε διάφορα χρώματα (ανοιχτό πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο) ανάλογα με τη φάση ωρίμανσης και την ποικιλία τους, ενώ η σάρκα τους είναι πορτοκαλί-ροζ και έχει υφή σαν του πεπονιού.
Τα φραγκόσυκα έχουν μεγάλη θρεπτική αξία εξαιτίας των μακροθρεπτικών συστατικών που περιέχουν. Ένα φλιτζάνι φραγκόσυκο, περίπου 150 γρ. περιέχει 10 γραμμάρια υδατάνθρακες και 5,4 γραμμάρια φυτικές ίνες. Περιέχει επίσης 1 γραμμάριο πρωτεΐνης και λιγότερο από ένα γραμμάριο λίπους. Μια μερίδα φραγκόσυκο 150 γραμμαρίων παρέχει το 14% και 21% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε φυτικές ίνες στους άντρες και τις γυναίκες αντίστοιχα.
Κάθε μερίδα φραγκόσυκου 150 γραμμαρίων παρέχει μικρές ποσότητες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β (2-5% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης) και σημαντικές ποσότητες σε βιταμίνη C (21 mg) που αποτελεί το 35% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης.
Το φραγκόσυκο έχει εντυπωσιακά μεγάλη περιεκτικότητα σε χαλκό, κάλιο, ασβέστιο και ειδικά μαγνήσιο. Μια μερίδα φραγκόσυκο 150 γραμμαρίων παρέχει 6%, 8%, 9% και 32% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε χαλκό, κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο αντίστοιχα.
Τα φραγκόσυκα συλλέγονται με ειδικά εργαλεία, που μπορεί να είναι και καλάμια ανοιγμένα στην άκρη τους. Αφού τα μαζέψουμε, πρέπει να τα πιάσουμε με μεγάλη προσοχή, συχνά με γάντια, και να τα τρίψουμε με ένα πανί ή με ένα ματσάκι χόρτα ή με σκληρή βούρτσα, για να φύγουν τα πολλά αγκάθια. Στη συνέχεια μπορούμε να τα περάσουμε και από νερό, ώστε να ξεπλυθούν και τα υπόλοιπα αγκάθια.
Προσοχή όμως χρειάζεται και όταν πρόκειται να καθαρίσουμε τη φλούδα τους, γιατί είναι πιθανό να έχουν μείνει αγκάθια που δεν τα βλέπουμε. Τα πιάνουμε λοιπόν από τους δύο πόλους, κόβουμε το φλοιό στο πάνω και το κάτω μέρος και έπειτα τα χαράζουμε με το μαχαίρι κάθετα (όπως καθαρίζουμε το πορτοκάλι) και πετάμε τα φλούδια, με προσοχή, ώστε να μην μπουν στη σάρκα τα αγκάθια που τυχόν έχουν μείνει. Τα φραγκόσυκα στην αγορά πωλούνται με καθαρισμένα τα αγκάθια τους, αλλά ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν έχουν μείνει κάποια, γι΄αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
Πηγή: εδώ
και εδώ
Ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου διατηρεί ακόμη κάτι από την αφθονία της θερινής σοδειάς, με πολλά φρούτα και λαχανικά να θωρακίζουν τον οργανισμό και να χαρίζουν χρώμα και γεύση στο τραπέζι μας καθημερινά.
Στο καλάθι μπαίνουν τον Σεπτέμβριο:
Στα ράφια του μανάβη υπάρχουν ακόμη:
Προς το τέλος του μήνα βρίσκουμε και τα πρώτα:
Από φρέσκους καρπούς βρίσκουμε:
Πηγή: εδώ
και εδώ
Θέλετε τα κοκκινιστά φαγητά σας να είναι νόστιμα; Χρησιμοποίησε φρέσκες ντομάτες. Και τι γίνεται τον χειμώνα που δεν μπορείτε να βρείτε γευστικές ντομάτες; Φροντίζετε να μεριμνήσετε από τώρα φτιάχνοντας νόστιμο, σπιτικό πελτέ.
Ο σπιτικός πελτές δεν μοιάζει καθόλου με τον συσκευασμένο, γιατί τον φτιάχνετε εσείς, ξέρετε τι υλικά θα χρησιμοποιήσετε και σίγουρα θα διαλέξετε τα πιο ποιοτικά. Έτσι ο πελτές σας θα είναι ανώτερος γευστικά αλλά και σε μυρωδιά.
Ο πελτές χρησιμοποιείται τόσο σαν αντικαταστάτης της ντομάτας στα χειμωνιάτικα πιάτα, όσο και σαν άλειμμα πάνω σε ψωμί, σκέτος ή αναμεμειγμένος με άλλα υλικά.
Η καλύτερη εποχή για να φτιάξετε τον πελτέ σας είναι το κατακαλόκαιρο, αλλά αν ο καιρός είναι καλός, όλος ο Σεπτέμβριος προσφέρεται.
Αν και η διαδικασία παρασκευής του, είναι βέβαια πολύ πιο χρονοβόρα αυτή της σάλτσας, αξίζει τον κόπο να φτιάξετε έστω και μία μικρή ποσότητα.
Δόση: 4 βαζάκια των 250 ml
Βαθμός δυσκολίας συνταγής: εύκολη αλλά χρονοβόρα
Υλικά
Προετοιμασία:
Θα έχετε μοναδικό αποτέλεσμα αν χρησιμοποιήσετε 2 ποικιλίες ντομάτες: ρόμα, γιατί έχουν περισσότερη σάρκα, και κοινές ντομάτες, γιατί δίνουν περισσότερη νοστιμιά. Η αναλογία είναι 2:1 δηλαδή 6 κιλά ντομάτα ρόμα και 3 κιλά κοινές ντομάτες.
Πλύντε τις ντομάτες, κόψτε τες στα 2 και βάλτε τες μέσα σε μία ευρύχωρη κατσαρόλα χωρίς να προσθέσετε επιπλέον νερό. Βάλτε την κατσαρόλα σε μέτρια φωτιά. Μην την σκεπάσετε με καπάκι, αυτός είναι βασικός κανόνας για τις σάλτσες ντομάτας, με αυτήν την μικρή λεπτομέρεια κατά το βράσιμο, δεν βγάζουν οξύτητα και γίνεται η σάλτσα γλυκιά. Όταν οι ντομάτες βγάλουν τα υγρά τους και αρχίσουν να βράζουν, περάστε τες από την μηχανή που αφαιρεί τις φλούδες και τους σπόρους 2 φορές, ώστε να αφαιρέσετε σχεδόν όλα τα σποράκια της ντομάτας. Ο πελτές δεν πρέπει να έχει καθόλου σποράκια, όσα δεν συγκρατήσει η μηχανή, θα πρέπει να τα αφαιρέσετε μετά με το χέρι.
Μέσα σε ένα μεγάλο σουρωτήρι, στρώστε ένα κομμάτι τουλπάνι. Ρίξτε σταδιακά την σάλτσα, ώστε να στραγγίσει το πολύ νερό που περιέχει. Δέστε έπειτα τις άκρες από το τουλπάνι, κρεμάστε το και αφήστε το 5-6 ώρες ή όλη τη νύχτα, ώστε να στραγγίσει σχεδόν όλο το νερό.
Μην πετάξετε το νερό από τις ντομάτες, βάλτε το μέσα σε μπουκάλια, φυλάξτε το στο ψυγείο, για να μην ξινίσει, και χρησιμοποιήστε το αντί για νερό σε κάποιο φαγητό με σάλτσα.
Βάλτε τον πελτέ της ντομάτας σε αντικολλητικό τηγάνι, προσθέστε το αλάτι και το νερό, και σοτάρετε το σε χαμηλή φωτιά και ανακατεύοντας συνέχεια, μέχρι να εξατμιστεί όσο το δυνατόν περισσότερη από την υγρασία που περιέχει και να αρχίσει να κολλάει στο σκεύος.
Γεμίστε βαζάκια τα οποία έχετε προηγουμένως αποστειρώσει. Χρησιμοποιήστε μικρά βαζάκια, καθώς η ποσότητα πελτέ ντομάτας που χρησιμοποιούμε στα φαγητά είναι μικρή, ώστε όταν ανοίξετε ένα βαζάκι, να μπορέσετε να το καταναλώσετε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όσο ο πελτές είναι ακόμη καυτός, μπορείτε να επιτύχετε και την κονσερβοποίηση, γεμίστε τα βαζάκια σχεδόν μέχρι το χείλος, αναποδογυρίστε τα και αφήστε τα να κρυώσουν αναποδογυρισμένα. Μπορείτε επίσης να τα κονσερβοποιήσετε βάζοντας τα να βράσουν μέσα σε μία κατσαρόλα, τελείως καλυμμένα με νερό (στο οποίοι καλό είναι να προσθέσετε λίγο ξύδι για να μην σχηματιστούν κηλίδες με άλατα επάνω στα βαζάκια), για 10 λεπτά. Βγάλτε τα από την κατσαρόλα με μία λαβίδα, αναποδογυρίστε τα και αφήστε τα να κρυώσουν αναποδογυρισμένα (το σημαντικό για την κονσερβοποίηση, είναι να μείνουν ζεστά τα καπάκια).
Πως θα διατηρηθεί για περισσότερο καιρό ο πελτές ντομάτας όταν ανοίξετε το βάζο:
Πολλές φορές κατά την μαγειρική δεν θα χρειαστείτε όλη την ποσότητα του πελτέ. Για να διατηρηθεί για περισσότερο καιρό, δεν αρκεί να μπει στο ψυγείο, γιατί σύντομα θα χαλάσει και αναγκαστείτε να τον πετάξετε. Αρκεί όμως λίγο ελαιόλαδο, ώστε να διατηρηθεί αναλλοίωτος ο πελτές για περισσότερο διάστημα. Προσθέστε λοιπόν μια μικρή ποσότητα λαδιού μέσα στο βάζο, ώστε να δημιουργηθεί ένα προστατευτικό σώμα στην επιφάνεια του.